Cały cywilizowany świat troszczy się o swoich najmłodszych obywateli. Troska ta przejawia się w organizowaniu godnych warunków do rozwoju. Na całym świecie dostrzega się, jak ważna jest wczesna stymulacja i organizowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi, docenia się wpływ wczesnej edukacji na późniejsze osiągnięcia dziecka. Według trwających ponad 30 lat badań prowadzonych w ramach amerykańskiego programu "Perry pre-school Project" dzieci, które chodziły do przedszkoli:

  • 
 zdobywają wyższe wykształcenie,

  • mają lepszą pracę i więcej zarabiają,

  • osiągają wyższy standard życia,

  • rzadziej naruszają prawo i bywają karane,

  • rzadziej korzystają z pomocy społecznej niż osoby o podobnych możliwościach intelektualnych i społecznych, które nie uczęszczały w dzieciństwie na zajęcia przedszkolne.

W okresie wczesnego dzieciństwa możliwości rozwojowe dzieci są największe. Wiek przedszkolny jest tym momentem, kiedy najskuteczniej i najłatwiej jest niwelować różnice wynikające z wpływu środowiska rodzinnego. Dlatego inwestycja w edukację przedszkolną powinna być - i w niektórych krajach jest - zasadniczym elementem polityki wyrównywania szans edukacyjnych.

Wczesna edukacja to najlepszy czas na inwestycję w rozwój możliwości intelektualnych człowieka – trzeba pamiętać, że znaczna ich część kształtuje się do piątego roku życia. Umiejętności, które małe dzieci wyniosą z przedszkola – procentują w szkole – takie dzieci lepiej się uczą. Wczesna edukacja to najefektywniejszy sposób wyrównywania szans edukacyjnych dzieci ze wsi i małych miasteczek, a także dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym. To też inwestycja w lepiej wykształcone, a co za tym idzie zamożniejsze społeczeństwo.

Dziecko w przedszkolu ma wszystkie prawa wynikające z Konwencji Praw Dziecka i Konwencji  Praw  Człowieka"  a szczególnie do:

  • właściwie zorganizowanego indywidualnego procesu nauczania i własnego tempa rozwoju,
  • szacunku dla wszystkich jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowania,
  • ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy,
  • opieki i partnerskiej rozmowy na każdy temat, poszanowania jego godności osobistej,
  • radości i zabawy oraz wyboru towarzyszy zabawy,
  • badania, eksperymentowania, popełniania błędów i doświadczenia konsekwencji własnego zachowania

W przedszkolu dziecko dowiaduje się, jaki jest świat poza rodziną, poznaje wielu kolegów i uczy się z nimi współdziałać. Poznaje też nowych ważnych dorosłych, ufa im i dzięki nim kształtuje prawidłowe relacje społeczne, które staną się podstawą jego życia w różnych środowiskach rówieśniczych zawodowych i partnerskich. Dziecko w przedszkolu jest szczęśliwe.

Obecna sytuacja w Europie i w Polsce

W Europie wczesną edukacją objętych jest średnio 80 proc. małych dzieci. W Belgii, Irlandii czy na Węgrzech do przedszkola chodzą wszystkie maluchy, we Francji i Włoszech – 98 proc. Strategia lizbońska (10-letni plan rozwoju dla UE) zobowiązuje wszystkie kraje członkowskie do końca 2013 r. posłać do przedszkoli 90 proc. dzieci. Tymczasem według najnowszego raportu GUS, tylko 41 proc. polskich dzieci w wieku 3–5 lat chodzi do przedszkola. To prawie najsłabszy wynik w Unii Europejskiej. Jeszcze gorzej jest na wsi, gdzie ten odsetek nie przekracza 14 proc. Na początku lat dziewięćdziesiątych zamknięto i zlikwidowano wiele przedszkoli. Według danych z Systemu Informacji Oświatowej aż w 539 gminach nie ma ani jednego przedszkola. Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego od lat alarmuje, że w Polsce przez brak przedszkoli pogłębia się edukacyjna przepaść między dziećmi ze wsi i miast. Potwierdzają to co roku wyniki ogólnopolskich egzaminów. Uczniowie z miast uzyskują zazwyczaj większą liczbę punktów, dostają się potem do lepszych szkół i na najbardziej oblegane kierunki studiów. Następstwem podjęcia nauki w szkole bez właściwego przygotowania są trudności z opanowaniem czytania, pisania i liczenia, a co za tym idzie - niechęć do szkoły, nauczycieli, rówieśników, prowadzące do nerwic i fobii szkolnych.

Na podstawie opublikowanych raportów dotyczących edukacji przedszkolnej w Polsce można stwierdzić, że

  1. Wskaźniki upowszechniania w Polsce edukacji przedszkolnej dzieci w wieku 3- 5 lat należą do najniższych w krajach Unii Europejskiej
  2. Występują dramatyczne dysproporcje w upowszechnianiu wychowania przedszkolnego między miastem a wsią
  3. Wychowania przedszkolne spełnia pożądaną rolę możemy tylko wtedy, gdy reprezentuje odpowiednią jakość. 
  4. Na niski poziom upowszechniania wychowania przedszkolnego w Polsce wpływa przede wszystkim: niedocenianie w polskim społeczeństwie znaczenia wychowania przedszkolnego oraz jego wysokie koszty
  5. Sieć przedszkoli w Polsce jest nierównomierna i rzadka, a oferta alternatywnych, tańszych niż tradycyjne przedszkola, form wychowania przedszkolnego bardzo ograniczona i słabo znana.

W związku z niepokojącymi raportami z badań pedagogicznych i statystycznych przez Polskę przetacza się debata nad polityką edukacyjną i wyrównywaniem szans oświatowych, zwłaszcza poprzez upowszechnienie edukacji przedszkolnej na terenach wiejskich. Dlatego też rok szkolny 2008/2009 został przez MEN ogłoszony Rokiem Przedszkolaka, w ciągu którego zachęcać się będzie zarówno rodziców, jak i samorządy oraz organizacje pozarządowe do zapewniania dzieciom edukacji przedszkolnej. Dzięki inicjatywom lokalnych środowisk i organizacji pozarządowych w kraju działa już ponad 900 małych wiejskich przeszkoli, finansowanych ze środków Unii Europejskiej. Docelowo takich ośrodków ma być ponad 5 tysięcy. Na ich utworzenie ma być przeznaczone ponad 243 mln. euro w ciągu sześciu najbliższych lat. Już teraz w małych przedszkolach uczy się ponad 10 tys. dzieci a docelowo ma być ich nawet 195 tysięcy.


 

Mapa strony: Strona główna › O projekcie › Znaczenie edukacji przedszkolnej › Uczestnicy projektu odcinki 1-10 › Uczestnicy projektu odcinki 11-20 › Uczestnicy projektu odcinki 21-30 › Archiwum reportaży › Aktualności - harmonogram › Zespół projektu › KONTAKT › Raport ewaluacyjny › 

© 2024 TOYA